Cinsel Kimlik Gelişimi Nedir?

      Cinsel kimlik olgusu bireyin kendi bedenini kabullenmesi, erkek ve kız olduğunun ayrımına varması, sahip olduğu cinsiyete uygun davranması ve cinsiyetinden hoşnut olması anlamına gelir. Kimlik “ben neyim, kimim” sorusunun cevabıdır. Bu durumda, cinsel kimliğinde de bu sorunun cevabı ben erkeğim veya kadının şeklinde olur. Erkeğin kendini erkek olarak hissetmesi kadının ise kendini kadın olarak hissetmesi sağlıklı ve beklenen bir cinsel kimliktir.

Çocuklar Cinsel Kimliğini Ne Zaman Anlamaya Başlar?

Çocuklarda cinsel kimliği anlama 2 yaş civarında başlar. Bu dönemde çocuklar kendilerinin ve çevrelerindeki insanların kız veya erkek olduğunu anlayabilirler.

Bu farkındalığın gelişmesi ve çocuğun kendi bedenini yavaş yavaş tanımasıyla beraber çocuklarınızı artık cinsel istismara karşı bu yaştan itibaren bilgilendirip onların kendilerini korumalarını sağlayabilirsiniz.

Çocuklar daha ilerleyen yaşlarda kişinin kendi görüntüsünü değiştirse bile cinsiyetinin değişmediğinin ayrımına da varırlar. (saçlarını uzatan erkekler ya da kısa saç kestiren kadınlar gibi) Ancak bu yaştaki çocuklar bazen karşı cinse özgü davranışlarda da bulunabilirler. (Erkek çocuğun annesinin rujunu sürmesi gibi)

Bu erken dönem için sorun teşkil etmez. Henüz çocuk cinsel kimlik sürekliliğini kazanmadığı için meraktan bu tarz davranışlarda bulunabilir. Hatta bazen yine erken dönemde çocukların cinsiyetleri karıştırması da mümkün olabilir. Ancak çocukların, 4 yaş civarından itibaren bu karmaşaların ortadan kalkması ve cinsel kimlik sürekliliğini kazanmış olmaları beklenir.

Ayrıca çocuk 3 yaşından itibaren cinsel organlarının da farkına varmaya ve kendini keşfetmeye başlar. Hatta 3-4 yaş civarında cinsel oyunlar da görülmeye başlayabilir. (Çocukların birbirlerine özel bölgelerini göstermesi, bazen dokunmaları gibi) Bu oyunlar kötü niyetli olmamakla beraber mahremiyetin anlaşılması ve davranışın artmaması adına çocukları sakince ve utandırmadan uyarmak önemlidir. Gerektiğinde bir uzmandan destek alınabilir.

Cinsiyet Eğitiminde Ailenin Rolü Nedir?

Cinsiyet rollerinin gelişiminde ise çocuğun anne babası son derece önemli bir rol oynar. Çünkü çocuklar yetişkinleri model alarak öğrenirler ve erkek çocuklarının babalarını kız çocuklarının ise annelerini gözlemlemeye ihtiyacı vardır. Eğer anne babalar doğru modeller olmazlarsa çocukların cinsiyet kimliğinin gelişiminde problemler yaşanabilir. Geleneksel toplumlarda genel itibariyle kadınlara çocukla ilgilenme görevi verildiğinden ve baba çocuğuyla sağlıklı bir bağ kuramadığından özellikle erkek çocuklar için bu problem olabilir. Ancak sağlıklı cinsel kimlik gelişiminde babanın erkeksi tavırları kadar çocuğun babasıyla kurduğu sıcak ve duygusal ilişkinin de önemli olduğunu söylemek gerekir.

Ayrıca bazen çocuklar doğmadan anne babaların cinsiyet beklentileri de bazen çocukların cinsel kimlik gelişimini etkilemektedir. Bazen erkek çocuklarının saçını uzatan, onları kızım diye seven, kız kıyafetleri alan ailelerle de karşılaşmaktayız. Bu durum da çocuğun kendi biyolojik kimliği ve aileden gelen mesajlar çocuk için kafa karıştırıcı olup sağlıklı bir cinsel kimlik geliştirmesine engel olur.

Ne Zaman Bir Uzmana Başvurmak Gerekir?

Eğer çocukta karşı cinsten biri olmayı isteme, hep karşı cinsin kıyafetlerini giyme ve onlar gibi davranma, oynana oyunlarda karşı cinsin kimliğine bürünmeyi tercih etme, biyolojik olarak karşı cinsin cinsel özelliklerine sahip olma isteği, oyunlarda karşı cinsin oyunlarını daha çok tercih edip kendi cinsiyetindeki çocukların oynadığı oyuncaklara karşı çıkma söz konusuysa bir uzman desteği alınması gereklidir. Çünkü bu durum bize çocuğun kendi cinsiyet kimliğinden hoşlanmadığını gösterir.

Çocuğunuz Karşı Cinsin Oyuncaklarıyla Oynamayı Seviyorsa Bu Bir Problem Midir?

Karşı cinsin oyuncaklarıyla oynama konusuna da bir açıklık getirelim. Her türlü oyuncaklarla hem erkekler hem de kızlar oynayabilir. Tek dikkat edilmesi gereken nokta erkek çocuğunun veya kız çocuğunun karşı cinsiyetin daha çok tercih ettiği oyuncaklarla oynama ısrarı ve sürekliliğidir. Aileler hiçbir zaman çocuklarına karşı cinsiyetin oyuncağı ile oynadığı için kızmamalıdır. Aksi takdirde çocuğun hissettiği suçluluk ve utanç duygusu cinsel kimlik gelişimini olumsuz yönde etkiler problemleri daha da arttırır.

Cinsel Kimlik Problemine Neden Olabilecek Durumlar Nelerdir?

Cinsel kimlikle ilgili problem yaşayan erkek çocuklarının annelerinin %53 ünün depresyon ve borderline kişilik bozukluğuna sahip olduğu görülmüştür. Kısacası anneleriyle sağlıklı ve güvenli bir bağ kuramayan çocuklarda cinsel kimlik bozukluğu görülebilmektedir.

Bununla beraber çocukluk çağında istismara, taciz veya tecavüze uğramış olan çocuklarda da uygun olmayan cinsel davranışlar ve cinsel kimlik bozuklukları görülebilmektedir. Ancak her cinsle kimlik bozukluğunda bir istismar olacak diye bir şart yoktur.

Bazen hormonal sebepler de cinsel kimlik problemine yol açabilmektedir. Hormon salınımındaki bazı problemler çocukların ve gençlerin sahip oldukları biyolojik özelliklerden farklı davranmalarına yol açmaktadır. Bu tip durumlarda bir tıp doktoruna başvurup gerekli tedaviyi almak gereklidir.

Terapi Neden Gereklidir?

        Cinsel kimlik problemi ciddiye alınması gereken bir problemdir. Müdahale edilmediği takdirde ilerleyen yaşlarda bu problem iyice katılaşarak değiştirilmesi zor bir hal alır.

Cinsel kimlik problemlerinin çözümünde terapistler rol almaktadır. Özellikle çocuğun doğru erkek ve kadın modellerini örnek almasının sağlanması, anne babaların yaşadığı problemlerin çözülmesi, çocuğun varsa eğer yaşadığı travmatik olayların çözümlenmesi ve yönlendirilmemiş oyu n terapileriyle çocuğun cinsel kimlik problemi olumlu bir şekilde çözümlenebilir. Bu müdahalenin erken yaşta yapılmasıyla beraber çoğu sorunun üstesinden gelinir.