Her çocuğun kendine ait bir öğrenme hızı, şekli vardır. Dil ve konuşma gelişiminde çocuklarda bireysel farklılıklar görülür; fakat çocukların belli yaş aralıklarında belli becerileri edinmiş olmaları beklenir. Konuşma ve dil becerileri söz konusu olduğunda kız ya da erkek çocukların dil ve konuşma gelişimi arasındaki bireysel farklılıkların 3-4 ayı geçmemesi önemlidir.
18 aylık bir çocuğun ortalama 10 kelime, 2 yaşındaki çocuğun 50 kelime söylemesini bekleriz. 18-36 ay arasında olup söylenenleri anlamada problemi olmayan fakat konuşmayan, yaşından beklenilenden daha az konuşan çocuklar geç konuşan çocuklardır. Bu çocuklar diğer gelişim alanlarında ise örneğin oyun becerilerinde, motor becerilerde, düşünme gibi diğer alanlarda akranları ile benzer gelişim gösterirler yani normal gelişen çocuklardır.
• Eğer bir çocuk 18 aylık olduğu halde hiç konuşmuyorsa ya da 2 yaşındaki çocuğunuz var 50’den az kelime söylüyorsa bir konuşma geriliği var diyebiliriz ve vakit kaybetmeden bir konuşma terapistine başvurmanızı öneririz. Son zamanlarda yapılan çalışmalarda aslında 18 aydan itibaren konuşma problemi belirtilerinin ortaya çıktığı ve 2 yaşa kadar beklemeden de terapiye başlanabileceği belirtilmektedir.
• • Normal gelişen çocuklar ilk kelimelerini genelde 10-14 aylıkken söylerler.
18 ay oldukları zaman 10’na yakın kelime kullanmaya başlarlar. 18 aydan sonra konuşma gittikçe artmaya başlar ve kelime edinimleri hızlanır.
24 ay civarında iki kelimeyi bir arada kullanmaya başlarlar.
“Çocuklar en geç 15 ile 16 ay arasında tek kelime kullanmalıdır. “
1-1,5 yaş arasında çocuklar genelde 3-20 arası kelime söylerler.
1,5-2 yaş arasında ise ortalama 50 kelime söylerler.
2-3 yaş aralığındaysa ortalama kelime sayısı ortalama 450 olur.
3-4 yaşındaysa ortalama sayı 1000’lere kadar ulaşır.
4-5 yaşında kelime sayısı 2.800’lere ulaşır.
4 yaş civarında çocuğun sadece konuşması yeterli değildir, bu konuşmanın aile bireyleri dışındaki kişiler tarafından da tamamen anlaşılır olması gerekir.
• Geç konuşan çocuklarda, alıcı dil becerilerinde yani anlamada değil ifade edici dil becerilerinde gecikmeler yaşarlar. Çocuk diğer gelişimi alanlarında akranları ile aynı şekilde gelişir ve nedense konu konuşma olunca arada fark vardır.
• Gecikmiş konuşmaya neden olabilecek faktörler nelerdir?
Genetik,
Ebeveynleri birebir iletişime çok zaman ayırmaması,
İşitme kaybı,
Teknolojik aletlerin aşırı kullanımı,
Uyaran eksikliği.
Terapi sürecinde ne yapılır?
Çocuğun dil ve konuşma becerileri değerlendirilir. Akranları ile arasındaki farkı en kısa sürede kapatması için gerekli olan terapi amaçları belirlenir ve terapi sürecinde istenen iletişim becerilerini kazandırmak için “oyun” temelli eğitim verilir çünkü oyun çocuğun öğrenmesindeki en etkili yöntemdir.