DEHB Tanısı Nasıl Konulur?
DEHB tanısı koymak için gözlem yapılır.
DEHB’nin neden kaynaklandığı hala belirsizdir. Beyindeki kimyasallarla ve genetikle ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Çocuk psikiyatristi semptomları sorar ve DEHB tanısı koymak için çocuğun davranışlarını değerlendirir.
DEHB için tek bir test yoktur, çeşitli testler vardır. Doktor ebeveynlerden, öğretmenlerden ve aile üyelerinden bilgi toplar. Teşhis, önceki 6 ay boyunca davranışlar hakkında verilen cevaplar ve bilgiler üzerine dayandırılır.
Ek veya altta yatan sağlık sorunlarını kontrol etmek için gerekirse fiziksel muayene yapılır.
Tedavi süreci, ilaç veya özel eğitim ya da ikisinin birlikte yürütülmesinden oluşabilir. Özel eğitim çocuğun dikkat süresini uzatmak, odaklanmasını sağlamak, davranış problemlerini azaltmak, çocuğun dürtüsel davranışlarını kontrol etmesini sağlamak için en faydalı olan eğitim modelidir. Böylece evde ve okulda görülen çatışmalar azalır ve çocuk akademik olarak daha başarılı olur. Duygusal çatışmaları en aza iner ve sosyal becerilerindeki ilerleme sayesinde daha uyumlu olur. Arkadaş edinir, arkadaşlıklarını sürdürür.
İlaç Kullanımı
DEHB olan kişilere yardımcı olmak için kullanılan iki tip ilaç genelde önerilir. Ritalin, Adderall gibi merkezi sinir sistemi uyarıcıları, DEHB’yi tedavi etmek için en sık yazılan ilaçlardır. Bu ilaçlar beyindeki dopamin ve norepinefrin miktarını artırarak çalışır.
Bazen Strattera ve Pamelor gibi antidepresanlar gibi nonstimulan ilaçlar da kullanılmaktadır. Bu ilaçlar, beyindeki norepinefrin seviyelerinin artmasıyla çalışır.
Ailelere Öneriler
Ebeveynler çocuklarının DEHB belirtilerini kontrol etmelerine yardımcı olabilirler. Nasıl mı?
- Çocukların besleyici ve dengeli beslenmesine dikkat ederek,
- Her gün en az 1 saat fiziksel aktivite yapmalarını sağlayarak,
- Çocukların uyku düzenine dikkat ederek,
- Telefon, bilgisayar ve televizyon dahil ekran süresini sınırlayarak.
Ne Zaman Yardım Almanız Gerekir?
Birçok çocuk aşağıdaki davranışlardan bazılarını gösterir ama bu belirtilerin çoğunu veya tamamını gösteren bir çocuğunuz varsa en yakın zamanda DEHB için bir değerlendirme yaptırmanız önemlidir.
Bu, çocuğunuzun DEHB’si olduğu anlamına gelmese de, bu davranışların çoğunu fark eden ebeveynler, kaygılarını gidermek ve geç kalmamak için uzman görüşü almalıdır.
- Dikkatini toparlayamamak
- Dikkat süresinin çok kısa olması
- Göz teması kurmakta zorlanmak
Bu özellikler sadece çocukluk dönemine özgü değildir, yetişkin olan DEHB’li bireylerde de görülür. Kişiler karşıdakine değil eyleme odaklandığı için göz teması az kurarlar.
İlgisini çeken oyun veya etkinlikte, ilgilendikleri şeye odaklanmak ve dikkat etmek
DEHB’si olan bireyler, ilgilendikleri konuya hiper-odaklı oldukları sürece, tüm ilgilerini bir seferde tek bir faaliyete yoğunlaştırmaktadırlar.
Hiperaktif / Daima Hareket Halinde
DEHB’nin en önemli semptomlarından biri de hiperaktivitedir. Çocukların enerjik olduğu ve dinlendiği anlar vardır, ancak bir çocuk hiç dinlenmeden tüm gün boyunca sürekli hareket halinde olduğu zaman, çocuk psikiyatrisi ile iletişim kurmanın vakti gelmiş olabilir.
Sakinleşme Zorluğu
Çocukları, heyecanlandıktan sonra sakinleştirmek kolay değildir, ancak normalin üzerinde bir zaman geçiyor ve çocuk sakinleşemiyorsa bu da bir belirti olabilir.
Dürtüsellik/ Düşünmeden Hareket Etmek
DEHB’nin diğer bir önemli belirtisi dürtüselliktir. Genellikle düşünmeden hareket eder ve çocuklarda da farklılık göstermez.
Kaza Eğilimli
Çocuklar elbette ki düşe kalka büyür ve arada yaralanmalar olur. Ancak, çocuğunuz “normal” den daha fazla kaza geçiriyorsa, bu dürtü kontrolüyle ilgili zorluğun bir göstergesi olabilir.
Uyku Problemleri
Kısa süren uykular ya da uykuya dalma zorlukları ve uykunun sık sık bölünmesi görülen diğer belirtiler arasındadır.
Sosyal İletişimden Kopuk Olmak
Kendi ilgi alanları dışında kalan konulara yoğunlaşıp diğer konulara çok ilgi duymamak ve sosyal iletişimden kopuk olmak .