Çocukluk Çağı Depresyonu Nedir?
Depresyon Nedir?
Depresyon kısaca süregelen üzüntü, umutsuzluk, suçluluk, isteksizlik, değersizlik durumu olarak ifade edilebilir. Yetişkinlik dönemlerinde görülme sıklığı artan depresyonun çocukluk döneminde de kendini gösterebilir.
Yapılan araştırmalar, son çocukluk döneminde (7-11 yaş arası) çocukların %4,6’sında depresyon görüldüğünü ortaya koymuştur. Depresyon son derece ciddiye alınması gereken bir duygu durum bozukluğudur, zamanında tedavi edilmediği takdirde çocuklarda depresyon sonucu intihar görülebilir.
Depresyonun görülme sıklığı erkek ve kız çocuklarında birbirine yakın olsa da özellikle kız çocuklarının erken ergenliğe girmesiyle beraber meydana gelen değişiklikler ve kız çocuklarına yönelik daha baskıcı aile tutumları ergenlik ve sonrası dönemlerde depresyon görülme olasılığını erkeklere göre 2 katına çıkarmaktadır.
Depresyonun Nedenleri Nelerdir?
Depresyonun sebepleri bilinmemektedir. Ancak çocuklarda depresyon olasılığını arttıran risk faktörleri vardır. Bunlar;
• Ailede depresyon öyküsüne rastlanması,
• Ölüm,
• Boşanma,
• Cinsel istismar gibi travmatik olaylar,
• Baskıcı aile tutumları,
• Çocuğun sosyal anlamda iletişiminin zayıf olması,
• Anneyle güvenli bir bağ kurulamaması,
• Sosyoekonomik düzeyin düşük olması,
• Çocukta fiziksel bir problemin bulunması (bedensel engel, süregelen hastalık vb. gibi)
• Genetik yatkınlık, biyokimyasal problemler olabilir.
Mutsuzluk Depresyon Belirtisi Midir?
Depresyonda dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri şudur: gördüğümüz her mutsuz, yalnız ya da irrite yapıdaki bireyin depresyonda değildir. Günlük hayatta yaşanılan her üzüntü depresyon olarak adlandırılmaz. Depresyonda süreklilik söz konusudur ve bu süreklilik çocuklarda en az 3hafta ve üzeri devam ediyorsa vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır.
Depresyon ve İntihar
Depresyondaki en önemli duygulardan birisi suçluluk duygusudur. Bu suçluluk duygusunda kişi kendini yaşanılan her olumsuz şeyin sebebi olarak görür. Örneğin bir çocuk anne babası arasında yaşanan kavganın veya boşanmanın sebebini kendi olarak görür. Bu tabloda “her şey benim yüzümden, her şeyin suçlusu benim” ifadelerini sıkça duyarsınız. Bunlara bilişsel çarpıtmalar da denir. Bu suçlulukla beraber hissedilen umutsuzluk ve karamsarlık duyguları çocukluk döneminde bile intihara neden olabilir.
Depresyon Belirtileri Nelerdir?
• Çocukluk çağı depresyonunun en önemli belirtilerinden biri sosyal olarak içe kapanmadır. Çocuk arkadaşlarından ve ailesinden uzaklaşır. Onlarla iletişim kurmaktan kaçınır. Kendi başına kalmayı tercih eder. Oyun oynamaktan kaçınır.
• Çocuk her zaman zevk aldığı aktivitelerden zevk almamaya başlar. Yaptığı aktivitelere dikkatini vermekte zorlanır. Genel anlamda isteksizlik ve motivasyonsuzluk söz konusudur.
• Çocuğun akademik başarısında da önceki dönemlere göre önemli bir düşüş söz konusudur. Aktivitelere olduğu gibi derslere de dikkatini veremez. Sık sık düşüncelere ve hayallere dalar. Okula karşı tepki geliştirebilir.
• Ayrıca çocuğun uyku düzeninde de bozulmalar meydana gelebilir. Bu bozulmalar aşırı uyuma isteği ile olabileceği gibi uyumakta güçlük veya sık uyanma şeklinde de olabilir.
• Çocuğun iştahında da değişimler meydana gelebilir. Hatta yeme bozukluklarına dahi sebep olabilir. Çocukta tıkınırcasına yeme veya yeme isteğinin kaybolmasıyla beraber kiloda önemli miktarda artış veya azalış olabilir.
• Çocuk genel itibariyle kendini yorgun hissedebilir. Uykusunu almış veya yeterince dinlenmiş olsa bile gidip yatma ve uyuma isteği oluşabilir.
• Çocukluk çağı depresyonunda tıbbi nedene bağlı olmaksızın fiziksel yakınmalar olabilir. Bu yakınmalar genel itibariyle baş ve karın ağrısı şeklinde kendini gösterebilir. • Çocukta huzursuzluk, tahammülsüzlük meydana gelebilir. Depresyondaki birey her şeye çok kolay öfkelenebilir. Hatta ağır depresyonda bu huzursuzluk ve öfke hiç yatışmaz.
• Çocukluk çağı depresyonunda özgüvende düşme de gözlenen olgular arasındadır. Çocuk dış görünüşünü beğenmez, kendini her konuda yetersiz hisseder, kendi ile ilgili olumsuz yorumlarda bulunur. Hatta iyi olduğu yönlerinin bile farkında değildir. Bu özgüven eksikliği akran zorbalığına da neden olabilir. Bu durumda çocuğun özgüven iyice düşer. Hatta çocuğun kendi kendini aşağıladığı da görülür.
• Depresyondaki çocuklarda morbid düşünce denilen hastalık ve ölüm temalı düşünceler de meydana gelebilir. Çocuk sevdiği kişilerin öleceğini düşünür ve bu düşünce zihnini fazlasıyla meşgul eder. Ancak buradaki önemli olan nokta bu düşüncelerin temelinde yatan mantıklı bir sebep olmamasıdır. Yani çocuk bütün bireyler sağlıklı dahi olsa ölüm düşüncesinden kendini ayıramaz. Ayrıca kendine zarar verme ve intihar düşünceleri de baskındır. Bunlarla ilgili planlar yapar.
• Çocuğun duygularının ifadesi düşer yüzünde genel itibariyle donuk ve sürekli üzgün bir ifade olabilir. Ancak bazen çocuk üzüntüsünü gülümseyerek maskeleyebilir. Monoton bir ses tonuyla konuşur. Ancak bu konuşmalar son derece kısıtlı ve isteksizdir. Çocuğun hareketleri de ağırlaşır. Hatta bazen uzun süreli hareketsizlik ve donma durumu dahi söz konusu olabilir.
• Eğer çocukta artmış ağlama nöbetleri varsa, risk içeren davranışlarında artış söz konusuysa, ölüm temalı morbid düşüncelerinde önemli derecede artış mevcutsa, sık sık kaza geçiriyorsa (düşme, yaralanma vb.), intihar, ölüm gibi konulardan konuşuyorsa bu durum çocuğun intihar olasılığının arttığını gösterir.
Tedavi Nasıl Olur?
Depresyonda ilaç tedavisi ve psikoterapi bir arada uygulanır.
• Psikoterapi de amaç çarpıtılmış ve temelsiz düşüncelerin yerini sağlıklı düşüncelerin yer almasını sağlamaktır.
• Uzman Psikolog Berk Omay, psikoterapi seansları ile depresyonda olan çocuğa ve çocuğun ailesine yardımcı olmaktadır.
• Terapi süresi ise duruma göre değişiklik göstermektedir.
• Yapılan araştırmalar depresyonun bir kere yaşandıktan sonra tekrarlama olasılığının yüksek olduğunu göstermektedir.
• Depresyon tedavi edilmezse kendine zarar verme ve ölüm gibi çok ciddi sonuçlar doğurur.
• Bu yüzden geç kalmadan yardım almanız faydalı olacaktır.